Soms heeft witte wijn de complexiteit van een glas water en leidt het tot diepe teleurstellingen. Er zijn gelukkig ook momenten in het leven dat je aangenaam wordt verrast – in Italië gebeurt dat zelfs veelvuldig. Voor mij was zo’n moment toen ik voor het eerst een wijn proefde van het druivenras friulano. Deze “lokalo” uit de regio Friuli mag zich rekenen tot de meest complexe en interessante druivenrassen van Italië. Een liefde was geboren.
Verwarring
De friulano is geen druif die internationaal veel aandacht trekt, hij staat nauwelijks ergens anders aangeplant dan in Italië. Hij geeft eigenlijk alleen in Friuli wijnen die complex en gastronomisch zijn. Friulano stond voorheen ook weids aangeplant In Chili, hij werd hier echter lange tijd ten onrechte voor sauvignon blanc aangezien. De druivenrassen sauvignon blanc en friulano, ook wel sauvignonasse of sauvignon vert, lijken op het eerste gezicht veel op elkaar. Ze zijn echter geen familie van elkaar en de wijnen die eruit voortkomen hebben een heel andere expressie. Sauvignon blanc geeft wijn met een frisse neus die veel doet denken aan versgemaaid gras, grapefruit en kruisbessen. In de mond is hij ook vaak fris en mineraal. Wijn van de friulano geeft, mits van het juiste terroir, tonen van geel fruit, kweepeer en honing. Hij heeft een prettige, rijke structuur en veel complexiteit en frisheid. In de mond heeft hij veel vulling, het fruit is compacter. Vaak zit er naast het fruit een hint van amandel en basilicum, peterselie of kervel. De zuren zijn vaak milder dan die van sauvignon blanc en zitten vóór in de mond. Al met al een wijn die wat meer corposo is.
Tocai Friulano
De friulanodruif heette tot 2007 nog tocai friulano. Maar sinds 1576 bestaat er ook al de tokaj aszu, een edelzoete wijn uit Hongarije. De Hongaren maakten bezwaar bij de Europese Unie tegen het gebruik van de naam tokaj voor wijnen die niet uit het Hongaarse gebied Tokaj komen. En met succes: ondanks dat tocai friulano al honderden jaren zijn naam droeg, moest hij vanaf oogstjaar 2008 een deel van die naam inleveren. De druif gaat nu door het leven als friulano. Sommige koppige producenten uit Friuli zetten nu uit protest “jakot” of “Tocai Friulano” op hun etiketten… Ook wordt er in de gesproken taal in Friuli nog altijd gerefereerd aan tokai en bijna nooit aan friulano.
Gastronomisch
Als u bij de maaltijd plek heeft voor precies één fles witte wijn, neem dan een friulano. Die geeft door de veelzijdigheid op alle fronten voldoening. Dat versterkt u door te spelen met de temperatuur. Drink hem lekker koel bij het voorgerecht met gerookte vis, gamba’s of gesneden vleeswaren, of op zo’n 15 graden Celsius bij een hoofdgerecht van kalf, varken of zeebaars.
Ronco dei Tassi | Friulano 2014
Vie di Romans | Dolee 2009
**Deze column verscheen in een uitgave van Cucina Italiana**